ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2024

ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ στην Ελλάδα 2024

Το Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας παρουσιάζει την Ετήσια Έκθεση για τη  Φτώχεια 2024, φέρνοντας στο φως κρίσιμα δεδομένα για τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα.

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ - που θέλουν το 26,1% του πληθυσμού, δηλαδή πάνω από 1 στους 4 Έλληνες και Ελληνίδες, να κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό και τα οποία φέρνουν την Ελλάδα και πάλι στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ποσοστά 5-6 μονάδες υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο - συμπληρώνουν η Έρευνα Πεδίου του Δικτύου, η Έκθεση των Ανθρώπων που Βιώνουν Φτώχεια 2024, η αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η μελέτη του συστήματος Κοινωνικής Προστασίας στη χώρα και η συγκεκριμένη μελέτη για τη φτώχεια στα ελληνικά νοικοκυριά με έμφαση στις οικογένειες με παιδιά.  

Βασικά Ευρήματα της Έκθεσης

Οι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών που συνέβαλαν στην έκθεση ανέδειξαν ως κύρια προβλήματα την ακρίβεια, την ανεπαρκή στέγαση, την ελλιπή πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και τα αυξανόμενα προβλήματα ψυχικής υγείας. Η φτώχεια δεν αφορά πλέον μόνο τις ευάλωτες ομάδες, αλλά επηρεάζει ευρύτερα την κοινωνία, κάτι που καθιστά αναγκαία μια συνολική αναθεώρηση της στρατηγικής για την εξάλειψή της.

«Δεν σκέφτομαι για αύριο, να έχουμε σήμερα να φάμε κατάλαβες; Το αύριο το αφήνω… να  είμαι μόνη μου δεν πειράζει, με τα παιδιά είναι πολύ δύσκολο. Με αγχώνει πάρα πολύ» Έκθεση Ανθρώπων που Βιώνουν Φτώχεια, 2024

Προτάσεις Πολιτικής

Το Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας προτείνει σειρά μέτρων για την άμεση ανακούφιση των ευάλωτων ομάδων και τη μακροπρόθεσμη μείωση της φτώχειας. Καλούνται οι αρμόδιοι φορείς να δώσουν προτεραιότητα στη στεγαστική επισφάλεια, την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την αντιμετώπιση των εμποδίων στη λήψη επιδομάτων.

Σε δεύτερο χρόνο, και δεδομένου ότι η φτώχεια πλέον δεν αφορά μόνο τις ευάλωτες ομάδες , το Δίκτυο προτείνει δικαιότερη φορολογική πολιτική και αναδιανομή εισοδημάτων με σκοπό να φτάσουμε τελικά στη μείωση των ανισοτήτων.

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Δίκτυο ζητά την εξαίρεση των δαπανών για την καταπολέμηση της φτώχειας από τους δημοσιονομικούς κανόνες, όπως έγινε με τις εξοπλιστικές δαπάνες το 2024 και τον ορισμό Επιτρόπου για την εξάλειψη της φτώχειας.

Δείτε την Έκθεση για τη Φτώχεια στην Ελλάδα 2024 εδώ.

Πολεμάμε τη Φτώχεια, Όχι τους φτωχούς!

Το 2024, οι Εκθέσεις για τη Φτώχεια στην Ευρώπη επικεντρώνονται στη “Συστηματική και Δομική Προσέγγιση της Κοινωνικής Προστασίας.” Η εκστρατεία Πολεμάμε τη Φτώχεια, Όχι τους φτωχούς! με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας στις 17 Οκτωβρίου 2024 στοχεύει να αναδείξει τα συστημικά και δομικά ζητήματα που συμβάλλουν στη φτώχεια, καλώντας την κοινωνία να αντιμετωπίσει άμεσα αυτές τις προκλήσεις.

Η φτώχεια συχνά παραβλέπεται ως ατομική αποτυχία. Ωστόσο, είναι βαθιά ριζωμένη στο ελαττωματικό οικονομικό και πολιτικό σύστημα στο οποίο ζούμε. Αυτή η εκστρατεία δίνει έμφαση στο ότι η φτώχεια είναι συνέπεια αυτού του άδικου συστήματος, απαιτώντας να αμφισβητήσουμε το κατεστημένο και να αντιμετωπίσουμε τις ρίζες της συστημικής ανισότητας.

Τα δομικά εμπόδια περιλαμβάνουν τα κενά και τις ασυνέπειες στα συστήματα κοινωνικής προστασίας που εμποδίζουν τα άτομα να έχουν πρόσβαση στα δικαιώματά τους. Για παράδειγμα, αυθαίρετα κριτήρια, όπως η απαίτηση καταγεγραμμένης διεύθυνσης για πρόσβαση σε ελάχιστο εισόδημα, αποκλείουν δυσανάλογα περιθωριοποιημένες ομάδες, όπως οι άστεγοι και οι Ρομά.

Γιατί έχει σημασία αυτή η Εκστρατεία

Η φτώχεια συχνά απεικονίζεται με απλοϊκούς όρους που ενισχύουν λαϊκιστικές αφηγήσεις, που εκμεταλλεύονται το φόβο και διαιωνίζουν την προκατάληψη. Αυτές οι παρανοήσεις μπορούν να παραμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο στη δημόσια σφαίρα κατανοούμε το ποιος πλήττεται από τη φτώχεια και ποιες είναι οι σχετικές υποκείμενες αιτίες. Εστιάζοντας σε συστημικούς και δομικούς παράγοντες, μπορούμε να αποδομήσουμε τα κυρίαρχα επιβλαβή στερεότυπα και να προωθήσουμε την πιο ενδελεχή κατανόηση της φτώχειας ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Με αυτή την εκστρατεία δεν επιδιώκουμε απλώς να ευαισθητοποιήσουμε το γενικό κοινό αλλά επιθυμούμε να ενθαρρύνουμε την αλληλεγγύη με τους ανθρώπους που βιώνουν τη φτώχεια και να προωθήσουμε ουσιαστικές δράσεις για την εξάλειψή της.

Κύρια Μηνύματά μας

• Αγωνιζόμαστε κατά της φτώχειας, όχι κατά των φτωχών!
  Η φτώχεια δεν είναι απλώς μια κακακοτυχία. Πηγάζει από ένα ελαττωματικό οικονομικό και πολιτικό μοντέλο που διαιωνίζει την ανισότητα. Για να καταπολεμήσουμε τη φτώχεια αποτελεσματικά, πρέπει να απορρίψουμε τη σχετική απλουστευτική αφήγηση και να αναγνωρίσουμε τις περίπλοκες ρίζες της.
• Ο Ρόλος της Κοινωνικής Προστασίας:
  Δομικά εμπόδια, όπως οι πολύπλοκες διαδικασίες υποβολής αιτήσεων για κοινωνικά επιδόματα, κρατούν ευάλωτα άτομα παγιδευμένα στη φτώχεια. Πρέπει να επιδιώξουμε ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας που να καλύπτει πραγματικά τις ανάγκες των ανθρώπων και να σπάει τον κύκλο της ανισότητας.

Πρόσκληση για Δράση:

Σας προσκαλούμε όλους να συμμετάσχετε στην εκστρατεία μας, να αμφισβητήσουμε μαζί τις συστημικές και δομικές ρίζες της φτώχειας και να ενώσουμε τις δυνάμεις για την προώθηση ουσιαστικών αλλαγών.

Η εκστρατεία #ENDPOVERTY εστιάζει σε τέσσερα βασικά θέματα:

1. Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα:
   • Αντιμετώπιση της επάρκειας και της προσβασιμότητας για να διασφαλιστεί ότι  πράγματι βγάζει τους ανθρώπους από τη φτώχεια.
2. Ψηφιοποίηση:
   • Εξέταση του τρόπου με τον οποίο η μετάβαση στο ψηφιακο κοινωνικό κράτος και τις υπηρεσίες του μπορεί να δημιουργήσει εμπόδια για ευάλωτους πληθυσμούς, τονίζοντας την ανάγκη για προσβάσιμες, μη ψηφιακές εναλλακτικές λύσεις.
3. Εγγύηση για το Παιδί:
   • Υποστήριξη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την ευημερία των παιδιών που να διασφαλίζει την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και να αντιμετωπίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών που ζουν σε φτώχεια.
4. Ενεργειακή Φτώχεια:
   • Ανάδειξη της επείγουσας ανάγκης για προσιτή ενέργεια ως θεμελιώδους δικαιώματος, ιδιαίτερα εν μέσω της συνεχούς αύξησης των τιμών που πλήττει τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα δυσανάλογα.

Ελάτε μαζί μας τον Οκτώβριο για να ευαισθητοποιήσουμε σχετικά με τη φτώχεια και τις ρίζες της. Μαζί μπορούμε να εργαστούμε για μια κοινωνία που εκτιμά τη κοινωνική δικαιοσύνη και τις ίσες ευκαιρίες για όλους.

Μείνετε συντονισμένες/οι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και λάβετε συμμετοχή στις συζητήσεις μας. Χρησιμοποιούμε τα hashtags #ENDPOVERTY και #17October για να ενισχύσουμε τη φωνή μας!