Με βάση την ανακοίνωση με τίτλο «Επάρκεια Τροφής – Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2024», της ΕΛΣΤΑΤ (7 Οκτ. 2025), με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το 2023, προκύπτει για την χώρα μας ότι:

• Το 7,0% του πληθυσμού αντιμετώπισε μέτρια ή σοβαρή ανεπάρκεια τροφής το 2024 (2023).
• Το 1,6% του πληθυσμού βίωσε σοβαρή ανεπάρκεια τροφής (δηλαδή έμεινε τουλάχιστον μία ημέρα χωρίς φαγητό λόγω οικονομικής αδυναμίας).

Με βάση την εμπειρία των οργανώσεων μελών του Ελληνικού Δικτύου για την Καταπολέμηση της Φτώχειας, αυτά τα στοιχεία, αν και κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, επιβεβαιώνουν την επιμονή του προβλήματος της επισιτιστικής ανεπάρκειας στην Ελλάδα. Τα δεδομένα αποτυπώνουν μια πραγματικότητα που εδώ και χρόνια διαπιστώνουν οι οργανώσεις μας: η πρόσβαση σε επαρκή και ποιοτική τροφή παραμένει ζητούμενο για σημαντικό μέρος του πληθυσμού και ειδικά για τους πιο ευάλωτους συνανθρώπους μας, που αντιμετωπίζουν βασικά προβλήματα επιβίωσης και η πρόσβασή τους σε κοινωνικά δίκτυα υποστήριξης είναι περιορισμένη.

Δύο από τα πιο σημαντικά εργαλεία αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος που παρέχονται και προτείνονται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είτε εφαρμόζονται στην Ελλάδα ανεπαρκώς, είτε είναι ανενεργά.

[Ακούστε εδώ την Μαριανέλλα Κλώκα στην εκπομπή Ντάμες Σπαθί και την Ελευθερία Κουμάντου (9,84 FM) στις 9/10/2025 για το θέμα]

Συγκεκριμένα,

Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα που αποτελεί το βασικό μέτρο κοινωνικής προστασίας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εθνικής πολιτικής ανέρχεται σήμερα σε 216 ευρώ μηνιαίως. Παρότι είχε ανακοινωθεί το 2024 από την κυβέρνηση ότι το επίδομα θα προσαρμοστεί μερικώς στον πληθωρισμό και θα φτάσει τα 250 ευρώ, το μέτρο ανεστάλη στις εξαγγελίες στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης του 2025. Το νέο κυβερνητικό πακέτο μέτρων, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, περιλαμβάνει «ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης», ωστόσο δεν προβλέπει στοχευμένη αύξηση για τους χαμηλότερους εισοδηματικά πολίτες. Εκτιμάται ότι τα γενικά μέτρα στήριξης δεν θα καλύψουν τις ανάγκες αυτής της ευάλωτης ομάδας. Σίγουρα το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα δεν καλύπτει επαρκώς τους σημερινούς δικαιούχους του.

Σε χειρότερη κατάσταση βρίσκεται το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) που μετατράπηκε σε Πρόγραμμα Επισιτιστικής Βοήθειας και Υλικής Στέρησης (ΕΒΥΣ) και το οποίο προβλέπει τη δωρεάν διανομή τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης σε άπορους και εξαιρετικά ευάλωτους πληθυσμούς. Το πρόγραμμα βρίσκεται σε αναστολή τα τελευταία δύο περίπου έτη. Η μεταφορά της αρμοδιότητας από τους Δήμους στις Περιφέρειες έχει οδηγήσει σε παρατεταμένες καθυστερήσεις. Μέχρι σήμερα, λίγες Περιφέρειες έχουν προχωρήσει στις απαιτούμενες διαδικασίες προμηθειών για λόγους γραφειοκρατικούς και έλλειψης προσωπικού. Η εκτίμησή μας ως Δίκτυο είναι ότι το πρόγραμμα δεν θα ξεκινήσει πριν την άνοιξη του 2026, γεγονός που εντείνει την ανασφάλεια για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Εκτιμούμε επίσης πως η μεταγενέστερη αποτύπωση των συγκεκριμένων δεικτών από την ΕΛΣΤΑΤ, δηλαδή με περίοδο αναφοράς εισοδημάτων του έτους 2024, θα είναι ακόμα χειρότερη.

Εκτός από τα πολύ ευάλωτα νοικοκυριά, αξίζει να σχολιάσουμε και ένα ακόμα στοιχείο που αφορά τον γενικότερο πληθυσμό. Σύμφωνα με τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση όσον αφορά την αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού, η οποία μάλιστα απέχει 6,5% από το προτελευταίο κράτος μέλος, την Βουλγαρία. Η αγοραστική δύναμη των μισθών της Ελλάδας βρίσκεται στον πάτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη και νοικοκυριά που δεν περιλαμβάνονται στο 7%–1,6% της επισιτιστικής ανεπάρκειας (όπως αναφέραμε στην αρχή της ανακοίνωσης), αντιμετωπίζουν δυσκολίες επιβίωσης. Την ίδια στιγμή αντί να γίνουν γενναίες αυξήσεις μισθών ή να συγκρατηθεί η ακρίβεια σε βασικά είδη διατροφής, στα ενοίκια, στις μετακινήσεις, στην ενέργεια και στην υγεία, η κυβέρνηση θεσμοθετεί την δυνατότητα να εργαζόμαστε 13 ώρες μήπως καταφέρουμε να τα βγάλουμε πέρα.

Όπως κάθε χρόνο, το Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας εργάζεται πάνω στην συγγραφή της ετήσιας Έκθεσης για τη Φτώχεια, η οποία θα δοθεί στη δημοσιότητα τις επόμενες μέρες.

Η απαξίωση των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών υπονομεύει την ίδια την κοινωνία και τη θεσμική λειτουργία της Δημοκρατίας

Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,

Οι υπογράφουσες κάτωθι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών (ΟΚοιΠ) με ανησυχία απευθυνόμαστε σε εσάς με αφορμή τις πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις νυν και πρώην κυβερνητικών στελεχών [1] που απαξιώνουν το έργο και τη διαφάνεια των ΟΚοιΠ και υποβαθμίζουν τον ρόλο του εθελοντισμού, ακόμη και σε σχέση με τις πρόσφατες φονικές πυρκαγιές. Οι δηλώσεις αυτές δεν πλήττουν μόνο τις Οργανώσεις· πλήττουν την ίδια την κοινωνία και το θεσμικό πλαίσιο της δημοκρατίας.

Όπως έχετε υποστηρίξει κι εσείς κατά το παρελθόν [2], η Κοινωνία των Πολιτών (ΚτΠ) διαδραματίζει ουσιαστικό και σοβαρό ρόλο σε κάθε σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία. Οι ΟΚοιΠ αναγνωρίζονται διεθνώς [3] ως βασικό μέσο για την ενεργοποίηση και τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά.

Οι Οργανώσεις, προέκταση της Κοινωνίας των Πολιτών σε πιο δομημένη μορφή και με συνεχή παρουσία και έργο στα αντίστοιχα κοινωφελή πεδία δραστηριοποίησης, είναι φορείς εκσυγχρονισμού των κοινωνιών και, βεβαίως, δυνάμεις που προσφέρουν ανυπολόγιστης αξίας έργο στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής όλων μας. Λειτουργώντας με διαφάνεια, δημόσια λογοδοσία και ενισχυμένη κοινωνική συμμετοχή, είναι κινητήριες δυνάμεις θετικής εξέλιξης για τις σύγχρονες δημοκρατίες, αφού αναδεικνύουν κοινωνικές ανάγκες, προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, και προτείνουν λύσεις σε συστημικά προβλήματα αμβλύνοντας παράλληλα σημαντικές κοινωνικές αντιθέσεις. Σε όλες τις ώριμες δημοκρατίες, η ΚτΠ είναι κρίσιμος θεσμικός συνομιλητής και όχι αποδιοπομπαίος τράγος.

Δεν είμαστε αντίπαλοι της Πολιτείας – αντίθετα έχουμε συμπληρωματικό ρόλο. Ενισχύουμε τα θεμέλιά της και στηρίζουμε εκατομμύρια πολίτες και την ίδια τη χώρα.

Όσον αφορά τις εξαγγελίες για ελέγχους σε όσες πλευρές εκφράζουν διαφωνίες προς την ασκούμενη πολιτική, αυτές αποτελούν επικίνδυνη ολίσθηση. Τονίζουμε ότι ο θεσμικός έλεγχος είναι όχι μόνο θεμιτός, αλλά και απαραίτητος – και γι’ αυτό πρώτα εμείς τον επιζητούμε, με προτάσεις μας στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών αλλά και πληθώρα πρωτοβουλιών και επιστολών με στόχο τη διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας.

Όταν, όμως, ο έλεγχος παρουσιάζεται ως απειλή ή εργαλείο τιμωρίας, μετατρέπεται σε μέσο εκβιασμού, εκφοβισμού και φίμωσης. Μια τέτοια πρακτική βρίσκεται σε αντίθεση με μια σειρά σχετικών νόμων και κανονισμών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Σε όλες τις ώριμες δημοκρατίες, οι έλεγχοι εφαρμόζονται με θεσμικά κριτήρια και όχι ως πολιτικό εργαλείο.

Κύριε Πρωθυπουργέ,

Η Κοινωνία των Πολιτών είναι οι ίδιοι οι πολίτες και δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται εχθρικά, απαξιωτικά ή με αδιαφορία.

Καλούμε την κυβέρνηση και εσάς προσωπικά να αποδοκιμάσετε τις εν λόγω δηλώσεις και να εδραιώσετε μια κουλτούρα σεβασμού και συνεργασίας με την Κοινωνία των Πολιτών, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό της ρόλο ως θεμελιώδη εταίρο στην καλή διακυβέρνηση, την τήρηση των θεσμών και την προάσπιση της δημοκρατίας μας.

Σε μια περίοδο μεταβολών παγκοσμίως, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας είναι πολλαπλές. Οι δημοκρατίες καλούνται να είναι αποτελεσματικές σε μια σειρά καταστάσεων, διατηρώντας ταυτόχρονα ανοιχτή επικοινωνία με τους πολίτες τους και προστατεύοντας τα δικαιώματα τους. Η πραγματικότητα δείχνει ότι μόνο αυτή η πρακτική φέρνει ουσιαστικά αποτελέσματα και ευημερία.

Από την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε το πολυδιάστατο έργο μας, αυξάνοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς και, εν τέλει, ενισχύοντας τη δημοκρατία μας σε μια περίοδο που βάλλεται συνεχώς, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι Οργανώσεις και οι Εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών που υπογράφουν:

1. ActionAid Hellas
2. Aegean Rebreath
3. ANIMA
4. Babel Day Centre/Syn-eirmos NGO of Social Solidarity
5. CHALLEDU
6. Changemakers Lab
7. Cyclades Preservation Fund ΑΜΚΕ (CPF)
8. Culture for Change
9. Εmfasis Non Profit
10. GIVMED Share medicine Share life
11. Greenpeace Greece
12. HIGGS
13. Home Project
14. Homo Digitalis Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία
15. incommon ΑΜΚΕ
16. Inter Alia
17. INTERSOS HELLAS
18. IRC Hellas
19. iSea
20. Ithaca Laundry
21. Lean In Network Greece-Athens
22. Melissa Network
23. People Behind
24. Praksis
25. Promitheas
26. ProΝούς ΑΜΚΕ
27. Save your Hood
28. SHE SOCIETY FOR HELP AND EMPOWERMENT AMKE
29. SolidarityNow
30. Spetses Care For Animals Α.Μ.Κ.Ε.
31. Terre des hommes Hellas
32. Vouliwatch
33. We4All
34. We Need Books
35. WHEN Equity Empowerment Change
36. WWF Ελλάς
37. ΑΜΚΕ ΡΟΔΑΚΑΣ
38. ΑΜΚΕ Συνάψεις
39. ΑΡΧΕΛΩΝ
40. Γιατροί του Κόσμου
41. Δεσμός Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο
42. Διαβάζω για τους Άλλους
43. Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού
44. ΕΚΠΟΙΖΩ - Ένωση Καταναλωτών η Ποιότητα της Ζωής
45. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
46. Ελληνική Ομάδα Διάσωσης
47. Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας
48. Ελληνικό Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία
49. Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι
50. Ένωση Ασθενών Ελλάδας
51. Ένωση Μικρομεσαίων Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών Ελλάδας
52. Επιστήμη Επικοινωνία SciCo
53. ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ Π. ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
54. Ίριδα Κέντρο Γυναικών
55. ΚΑΛΛΙΣΤΩ - Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση
56. ΚΑΡΙΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ
57. Κάριτας Ελλάς
58. Κέντρο Διοτίμα
59. Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών - Κάπα3
60. ΚΜΟΠ
61. Κοινωφελές Σωματείο Αρωγής και Φροντίδας Ηλικιωμένων και Ατόμων με Αναπηρία-ΦΡΟΝΤΙΖΩ
62. Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA)
63. Νέα Γεωργία Νέα Γενιά
64. ΟΔΥΣΣΕΙΑ
65. ΟΙΚΑΝΟΣ ΚΟΙΝΣΕΠ
66. ΟΜΙΛΟΣ ΕΝΕΡΓΩΝ ΝΕΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
67. ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΩΡΙΑ SOS ΕΛΛΑΔΟΣ
68. ΠΑΝΟΣ & ΧΡΥΣΗΙΔΑ - ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
69. ΠΕΙΡΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ
70. ΠΡΟΛΗΨΙΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓ ΑΣΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
71. Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων
72. Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας – Θετική Φωνή
73. Συλλόγος Φίλων Παιδιών, Εφήβων, Ενηλίκων ΑμεΑ και όλων των παιδιών «Εθελοντούμε»

[1] ΕΡΤ, 20 Αυγούστου 2025, εκπομπή «Συνδέσεις» & MEGA, 13 Αυγούστου 2025, εκπομπή «Κοινωνία Ώρα Mega»
[2] 1/12/2021, συνάντηση με την Ένωση Ασθενών Ελλάδας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS
[3] Ο ρόλος της ΚτΠ ως συμπληρωματικός σε μια δημοκρατική πολιτεία έχει αναγνωριστεί πολλαπλώς, τόσο από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), το άρθρο 15 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει τον ρόλο της Κοινωνίας των Πολιτών στη χρηστή διακυβέρνηση της ΕΕ. Το άρθρο 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση τονίζει την ανάγκη να διαθέτει η ΕΕ ανοιχτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, για παράδειγμα, όταν καταρτίζονται νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ.

Πρωτότυπη η επιστολή εδώ 

Το EAPN - European Anti Poverty Network | Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας καταγγέλλει τη γενοκτονία στη #Γάζα.

🆘 Η φτώχεια δεν είναι πολεμικό όπλο: Το EAPN - European Anti Poverty Network στέκεται στο πλευρό των Παλαιστινίων.

📍 Το EAPN - European Anti Poverty Network εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την συνεχιζόμενη ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα, όπου για περισσότερους από είκοσι μήνες, ο άμαχος πληθυσμός υφίσταται αδιάκοπα βάσανα, εκτοπισμό και στερήσεις εξαιτίας των στρατιωτικών επιχειρήσεων και του αποκλεισμού της Γάζας από το Ισραήλ. Σήμερα, καταμετρούμε περίπου 62.614 Παλαιστίνιους νεκρούς, μεταξύ αυτών 17.492 παιδιά, και 128.923 τραυματίες, καθώς και αμέτρητους θανάτους που επήλθαν έμμεσα από την πείνα, την έλλειψη ιατρικής περίθαλψης και άλλες συνέπειες αυτού του πολέμου που διεξάγεται κατά του παλαιστινιακού λαού.

"Η ευρείας κλίμακας καταστροφή σπιτιών, σχολείων, νοσοκομείων, συστημάτων ύδρευσης και κρίσιμων υποδομών έχει αφήσει τη Γάζα χωρίς πραγματική ελπίδα για ανοικοδόμηση. Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, οι Παλαιστίνιοι υφίστανται συστηματικά περιορισμούς σε φαγητό, νερό, ηλεκτρισμό και ιατρικά εφόδια. Οι ανθρωπιστικές αποστολές βοήθειας κατ' επανάληψη παρεμποδίζονται ή δέχονται επιθέσεις. Η διανομή βοήθειας, που πλέον πραγματοποιείται από ιδιώτες εκτός του ανθρωπιστικού κανόνα της ουδετερότητας, έχει οδηγήσει στο θάνατο περίπου 800 ανθρώπους την ώρα που αναζητούσαν βοήθεια. Η φτώχεια δεν επιτρέπεται ποτέ να χρησιμοποιείται ως όπλο.

Ολόκληρες παλαιστινιακές κοινότητες έχουν οδηγηθεί στο χείλος του λιμού. Διεθνείς νομικοί εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένης της #FrancescaAlbanese, Ειδικής Εισηγήτριας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα Παλαιστινιακά Εδάφη που τελούν υπό κατοχή από το 1967, έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες ότι, βάσει τεκμηριωμένων προτύπων συμπεριφοράς και πρόθεσης, αυτό που συμβαίνει αποτελεί γενοκτονία του παλαιστινιακού πληθυσμού.

Επιπλέον των επιθέσεων, των παράνομων συλλήψεων και των δολοφονιών αμάχων στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, παρατηρείται και κλιμάκωση της εποικιστικής δραστηριότητας με όλες τις επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται. Στην τελευταία της έκθεση, η Francesca αποκαλύπτει επίσης ότι περισσότερες από 60 εταιρείες συμβάλλουν και επωφελούνται από την κατοχή αυτών των περιοχών και από τη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού.

Αυτή η γενοκτονία και η εθνοκάθαρση στη Γάζα προβάλλονται στην τηλεόραση, καθιστώντας μας όλους μάρτυρες αυτής της δραματικής κατάστασης.

Δεν μπορούμε να μείνουμε σιωπηλοί."

Διαβάστε την πρωτότυπη δήλωση εδώ